Traf Online
Oglądaj i graj!!!
Podwajamy wyścigowe emocje!
Zaloguj się na TrafOnline.pl już teraz!

Aktualności

Tor Służewiec

Jak powstawał Tor Służewiec

3 czerwca 2014

Dziś mija 75 rocznica otwarcia toru na Służewcu, uznawanego za architektoniczną perłę w dziedzinie wyścigowego budownictwa w Europie i na świecie. Z okazji jubileuszu tego niezwykłego obiektu przypominamy w skrócie historię jego powstawania.
Wkrótce po zakończeniu wojny 1920 roku ówczesny organizator wyścigów, Towarzystwo Zachęty do Hodowli Koni w Polsce, zdało sobie sprawę, że tor na Polu Mokotowskim, co prawda wyremontowany, nie będzie mógł funkcjonować na dłuższą metę wobec rozrastania się miasta. Magistrat m. Warszawy prowadził pertraktacje na szczeblu rządowym w sprawie przeniesienia wyścigów w inne miejsce. W październiku 1922 roku Prezydium Rady Ministrów podjęło uchwałę o przeznaczeniu na tor gruntów na Rakowcu i Okęciu. Ponieważ sprawa się jednak przewlekała, Towarzystwo Zachęty zaczęło na własną rękę czynić starania w celu nabycia stosownego terenu.
W 1925 r. prezes Towarzystwa Zachęty Albert Wielopolski nabył w imieniu tej organizacji 140 ha z dóbr wilanowskich przy folwarku Służewiec. Wkrótce powstaje Komitet Budowy Toru na Służewcu, na czele którego stanęli oprócz prezesa Wielopolskiego stają dyrektor Departamentu Chowu Koni w Ministerstwie Rolnictwa Fryderyk Jurjewicz i architekt Tadeusz Dachowski.
Duże zasługi w budowie nowego toru miał też hr Michał Komorowski, prezes Towarzystwa Zachęty w latach 1930-1939.

Głównym projektantem kompleksu wyścigowego był inż. architekt Zygmunt Plater-Zyberk, który zanim przystąpił do pracy zwiedził najważniejsze tory europejskie. Współpracowali z nim inżynierowie architekci: Juliusz Żurawski, Tadeusz Giżycki, Jan Siwek i J. Alchimowicz. Konstrukcje żelbetowe drugiej i trzeciej trybuny opracowali dr B. Bukowski i niż. Leszek Suwalski, trybunę pierwszych miejsc (honorową), wagę i siodlarnię projektował Z. Kiciński, wieżę ciśnień Z. Gillewicz, a domy mieszkalne, stajnie, tunele i mostki inż. Wincenty Michniewicz. Kierownikiem budowy był Tadeusz Wędrowski.
Całość otoczył park i aleje urządzone przez Franciszka Szaniora, autora m.in. Parku Ujazdowskiego.
Kompleks nie byłby jednak tak atrakcyjny, gdyby nie wszechobecna zieleń. Z pewnością na pierwszy rzut oka nie widać, że jest tam aż 6000 różnych krzewów i 95 gatunków drzew. Większość z nich liczy ponad 70 lat, ale można znaleźć też i starsze stuletnie, które pozostały po dawnym majątku. W alejach i parkach występują graby, wiązy, dęby, lipy, brzozy, klony, jesiony, topole, świerki i kasztanowce.

Oto kalendarium budowy nowego toru w Warszawie.

1926 r. – Powstaje plan sytuacyjny terenu oraz projekt zabudowy.

1928 – Cały teren zostaje otoczony wysokim żelazobetonowym murem długości prawie 6 km.

1929 – Zasiano na przyszłej zielonej bieżni 5 gatunków traw. Były one podlewane z pomocą gęsto rozmieszczonych hydrantów i strzyżone oraz wałowane przez maszyny sprowadzone z Anglii. Ponadto w celu utrzymania niezbyt wysokiego porostu trawy trzymano stado owiec, które się na niej pasły i udeptywały kopytkami.
Uruchomiono studnię artezyjską o głębokości 239 m i postawiono wieżę ciśnień, zaawansowano budowę drugiej studni i rozpoczęto ogromne roboty ziemne. Do ich wykonania sprowadzono z Polesia 150 furmanek i 500 chłopów. W ciągu lata i jesieni wykopali oni i przewieźli w inne miejsca 400 000 m³ ziemi, zasypując skarpę i wyrównując teren, na którym obecnie znajduje się szeroki wjazd pod trybuny i parkingi samochodowe.

1930 – Od tego roku tempo robót znacznie osłabło z powodu nadchodzącego z zachodniej Europy kryzysu gospodarczego. Rząd naciskał na władze Towarzystwa, żeby Pole Mokotowskie, gdzie konie ścigały się prawie 90. lat zostało zwolnione, ale nie dawał stosownych kredytów. Gdy kryzys po pięciu latach minął pracowano usilnie na planami budowy i kosztorysami.

1936 – Towarzystwo Zachęty sporządziło i wydało drukiem „Memoriał w sprawie przeniesienia stołecznego toru wyścigów konnych z Pola Mokotowskiego na Służewiec”. Podano w nim szczegółowy kosztorys całego przedsięwzięcia – 8 mln 352 tys. 405 zł.

1937 – 1 marca, podczas spotkania z delegacją Towarzystwa oraz kilku instytucji państwowych i społecznych zajmujących się sprawami hodowli koni, premier gen. F. Sławoj-Składkowski przyrzeka pomoc rządu. Niebawem minister rolnictwa J. Poniatowski powołał specjalną komisję międzyresortową w celu przyspieszenia robót. Wkrótce potem rząd udzielił Towarzystwu kredytu w wysokości 2,5 mln zł i prace zaczęły się szybko posuwać. Rozpoczęto budowę stajen i domów mieszkalnych, a także trzech dużych trybun. We wrześniu wyczerpała się pierwsza transza kredytu i rząd wyasygnował następne.

1938 – Dociągnięto do Służewca linię tramwajową z miasta. Wykończone zostały trybuny. Wzniesiono też małą trybunę dla trenerów, dżokejów i pracowników stajennych, budkę sędziowską, duży budynek z waga, siodlarnią, ubieralnią it.Przed trybunami rozpościerał się duży podjazd i parking samochodowy, jak również piękna aleja wjazdowa.

1939 – Otwarcie zostało opóźnione o miesiąc. Ostatecznie ten niezwykły jak na ówczesne czasy tor został uroczyście otwarty 3 czerwca. Ze strony rządu byli obecni minister rolnictwa Juliusz Poniatowski, wiceminister spraw wojskowych Aleksander Litwinowicz i naczelnik Wydziału Chowu Koni Witold Pruski.
Historyczną pierwszą gonitwę wygrał 3-letni Felsztyn ze Stajni Wierzbno, hodowli Cz. Andrycza i A. Kosakowskiego, dosiadany przez Stefana Michalczyka.

Info

Źródło: Witold Pruski. „Wyścigi i hodowla koni pełnej krwi oraz czystej krwi arabskiej w Polsce w latach 1918-1939”.